Een permissieslip genaamd AGAPE
Donderslag bij heldere hemel
“Je moet gaan Tini! In jouw plaats, deed ik dat hoor! Naar ons moet je niet kijken, mag je zelfs niet kijken!”
Het sentiment
Ze zei het met overtuiging niet geheel in overeenstemming met haar gebruikelijke omgangsvorm. de woorden kwamen me toewaaien als donderslag bij heldere hemel.
Dus het laatste wat ik verwachtte was toestemming.
De woorden raakten me en zelfs mijn kroost knikte instemmend. Dus vermoed ik dat wij allen het moment van dit mooie ‘loslaten’ herkenden.
We zagen het als de hoogste vorm van onbaatzuchtige liefde.
Wellicht zat er ook wel een deftige dosis realiteitsbesef bij gemoeid, maar dan nog.
Dan nog was dit een van de schoonste manieren van mijn moeder om te zeggen: ‘Ik onthef je van je taken en verantwoordelijkheden naar de familie toe, meer bepaald: naar óns toe!’
AGAPE
Zelden maakte ik het mee, al hoor je er wel vaker over: die onbaatzuchtige vorm van liefde, genaamd agape.
Agape als tegenstelling van Eros, de meer erotisch getinte vorm met betrekking tot het andere geslacht.
Het is geen naastenliefde zoals broederlijke of zusterlijke liefde – philia.
Al helemaal heeft het geen verwantschap met philautia, het begrip voor eigenliefde.
Agape belichaamt de universele energie van overstijging in en uit genegenheid. Het offert op ten koste van het Zelf. Het zet vrij dat waar het van houdt.
Wij hebben ons leven gehad…
… ‘en ik weet dat ik vast zit.’
Dit laatste zei mijn moede er niet bij, maar ik dacht het te lezen in haar ogen.
Er sprak een onbestemd verdriet uit dat allen aan die tafel gezeten te hebben die avond, herkenden.
Mensen spreken zovele dingen niet hardop uit. Veel meer zaken worden geïmpliceerd in de lucht rond hun woorden. Als je deze leest, heb je hun gehele context.
Het was een vrolijke dag, een dag om te vieren
Iets eerder op de dag in de ochtend had mijn dochter haar Masterdiploma behaald en gezien dit het jongste kuiken van de hoop is, viel er een stuk ontspanning ons midden binnen.
Je kent dit wel: het lieve kind opgelucht dat ze niet onder dit zware jaar er onder door was gegaan, haar grote broer en ik, mijn moeder en mijn vader, ieder op hun eigen manier trots op prestaties die niet de hunne zijn en blij dat ze dit familiale moment kunnen meemaken.
Naar een gewoonte ontstaan in Covid-tijd, grijpen wij alles aan om tof en gezellig rond de tafel te zitten.
In dit eigenste geval: vlak op het terras in de middenstad.
Het was een zwoele avond, de warmte verzengend.
Een plechtig moment…
… om casual de ditjes en datjes van de familie te bespreken!
Alles passeerde de revue: van de fysieke moeilijkheden van old age waar mijn ouders als kranige bijna 90-jarigen mee te maken hebben, tot en met het ontwerp van de verlovingsring die mijn dochter voor haar broer ontwierp, aangezien deze op verlof zijn levenspartner ten huwelijk ging vragen.
Drank hebben wij niet nodig om de tongen los te maken, nicotine evenmin, toch hoort dit meestal tot de setting waarin we debatteren, lachen, ruzie maken, soms ook huilen, maar vooral dik genieten van elkaars bestaan tot we weer verzadigd zijn en onderling wat afstand nemen.
Verplichting & verantwoordelijkheid
Als kind alleen, groeide ik op met deze begrippen. Mijn leven voelde zelden anders aan als beladen met het gewicht hiervan. Meer dan we ooit samen aan een zijde van de koord trokken, stonden mijn moeder en ikzelf lijnrecht tegenover elkaar.
Zo ondervond ik haar als veeleisend en onheus. Waardoor ik het gevoel weinig goed te kunnen doen.
Als ik mijn eerste vijftig levensjaren bekijk vanuit het perspectief van ‘dochter’, waren er altijd wel anderen beter en kundiger dan ikzelf, dixit mijn moeder. Verinnerlijkte schaamte was een gevolg.
Zelden had mama begrip voor mijn argumentering of voelde ze achting voor mijn keuzes.
Nieuwe ERA
Maar niet vandaag!
Die avond luidde een ander tijdperk in!
Een tijd waarin ze in één momentopname mijn hang naar avontuur en onbevangenheid erkende en me vrijzette van zorg voor hen, mijn bejaarde ouders.
Ik wil namelijk anders leven gaan leven, terug naar de natuur voordat deze wereld me dit nog kan beletten, een ander land verkennen, mezelf uitdagen en kijken of ik een geïsoleerd leven aankan.
Dromen
Zo vertelde ik haar van mijn dromen de laatste tijd en mijn visie op de mogelijke tijdlijnen ik voor de Aardse toekomst voorzag. Ik liet mijn moeder die altijd de matriarch positie had ingenomen (en nog steeds) binnen in mijn dromerige Vissen-bestaan.
Dat ik van mensen hield, van hun ziel en deze ook zag, maar dat ik hogelijk moeite had met hun persoonlijkheden. Deels door mijn eigen beperkingen en stevige ADHD overprikkeling, vaak ook doordat ik simpelweg energetisch hun blokkades voel en tot mijn grote horror overneem.
“So, …I love people, I just do not like them that much.”
Alzo sprak ik mijn liefde uit voor een boerderijtje, plavuizen vloeren en houtkachels. Stevige winters en machtige zomers. Een overgangs-huisje on grid en eentje zo veel mogelijk off-grid; mijn uiteindelijke doel.
Een mega hond zou mijn compagnie wel zijn, en van het internet; daarvan hoopte ik van dat het zou blijven bestaan voor de nodige connectie met de wereld at large.
Leuvense stoof
Alzo kwamen we bij het moment waarop mijn moeder haar ogen begonnen te blinken.
De voorbije weken had ze me al wenken gegeven dat ze zelf dit best zag zitten: ‘een Leuvense stoof en een eenvoudig bestaan’ bleken haar te liggen. Ze had al jaren zelf die hang naar anders.
Natuurlijk helpt het dat er in onze familie best wat avonturieren ons voorgegaan zijn. Zo heb je mijn nonkel die naar Portugal trok en ergens tussen Viseu en Coimbra aan de Rio de Mondego jarenlang een soort van camping uitbaatte, mijn tante die na de laatste wereldoorlog haar hart volgde en een Duitse man huwde, mijn oma die vrolijk de bloemetjes buitenzette en op haar 70-ste nog verkastte naar die zoon in Portugal, om mijn eigen vader zeker niet te vergeten te benoemen. Hij die vroeger slangen en mensen bezweerde in oud-Kongo, al is dit laatste weer een ander verhaal.
Om je maar te vertellen: er loopt krachtig en moedig zwerversbloed door de familie.
Zelfs mijn eigen moeder had vroeger radicale keuzes gemaakt en er een volledige levens-ommezwaai op zitten.
Huidige dag echter, is mijn vader bezadigd en afhankelijk. Het liefst zou hij een klein hondje willen om liefde aan kwijt te kunnen. Maar niet zo mijn mama. Zij voelt de last daarvan. Zij verlangt al jaren naar een Leuvense stoof en een plek in een serre om haar handen in de aarde te kunnen dopen.
Zeker nu het nog (net) kan. Een vertrouwen dat ze heeft vanwege de vrouwen in onze tak die stokoud worden.
Bezwering
“Je moet gaan Tini! In jouw plaats, deed ik dat hoor! Naar ons moet je niet kijken, mág je zelfs niet kijken!”
De woorden trilden in de lucht. Mijn zoon en dochter knikten woordenloos instemmend. De toekomstige schoonzoon trok eens aan zijn vape en onthield zich van commentaar.
En ik, zal je denken?
Ik zat daar maar. Ontroerd. Ook verbijsterd.
Want geen andere woorden hadden ooit kunnen uitdrukken hoeveel mijn moeder van me hield.
Vrijheid
Het moment greep me naar de keel want als dochter werd ik ontslagen. Wat was dit mooi zeg!
Vrijheid blonk.
Het is moeizaam te bevatten wanneer alles wat je ooit over je elders denkt, op onwaarheden berust. Zoiets is een gigantische ommeslag.
Maar mijn mama ontsloeg me dus.
Van de verantwoordelijkheid voor hen te zorgen op hun bejaarde leeftijd – een bijna vaststaande aangenomen half-opgedrongen, half zelf-opgenomen verplichting. Van er te zijn voor mijn kinderen en komende kleinkinderen, van te leven zoals het maatschappelijke keurslijf het mij voorschrijft.
Mijn mama begreep mij beter dan ik dacht. Zij had haar laatste trein op dat gebied gemist en wilde dat ik mijn kans waarnam.
Ze gaf mij AGAPE.
Dat ogenblik stond tijd even stil en heerste er maar één energie: die van liefde met een grote L!
Overtuigd en wel stelde ze van niet realistisch te zijn en te gaan.
Later
Later vertrouwde ze me toe: “Tini, er komen hongersnoden. De wereld is raar aan het worden. Je moet niet te lang wachten. Als papa er niet was, was ik al lang zelf gegaan.”
Ik lachte, wie was hier nu de tijdlijnuitroller?
“Ik weet het mama, wanneer de kleinkids er aan komen gaat het niet meer want dan word ik terug over mijn oren verliefd op die klein totters en dan is mijn plan naar de haaien. Maar wie weet kan ik hen (mijn kroost, en mijn toekomstige nakomelingen) ooit een uitvlucht bieden.
Maar daarom zou ik het niet doen. Toch niet helemaal, dat zou een leuk gevolg kunnen zijn. Ik zou het doen omdat ik de behoefte heb om met Gaia te praten, om onkruiden te strelen en bomen vragen te stellen.
Ik moet de wind kunnen voelen, de koude en de warmte van écht vuur. Hier is het te druk, hier word ik geleefd en meegezogen.”
Ze keek naar me. Een wenkbrauw half spottend omhoog getrokken: “Jij bent een rare. Altijd al geweest.”
De woorden klonken als een liefkozing. Haar mondhoeken en kraaienpoten hadden pret.
“Misschien lijk ik toch nog op jou mama?”
Uiteindelijk wel.
Now I can go Beyond, met integrerende groeten,
∞ Tini ∞
